Ngày Viêm gan thế giới được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ
chức hàng năm vào ngày 28/7 nhằm mục đích tăng cường nhận thức và hiểu biết về
viêm gan siêu vi và những bệnh mà nó gây ra. Đây là cơ hội để tập trung vào những
hành động cụ thể như: tăng cường phòng ngừa, tầm soát, kiểm soát viêm gan siêu
vi cũng như các bệnh liên quan; gia tăng tỷ lệ bao phủ tiêm vắc xin viêm gan B
và tích hợp vào chương trình tiêm chủng quốc gia; phối hợp đáp ứng toàn cầu với
bệnh viêm gan.
*Gánh nặng do viêm gan
Theo số
liệu mới của WHO, viêm gan B và C đã ảnh hưởng đến 325 triệu người trên
toàn thế giới và gây ra 1,4 triệu ca tử vong mỗi năm. Con số này vượt gấp 9
lần số người chết do HIV và đây là căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong đứng thứ
hai sau bệnh lao. Viêm gan là bệnh có thể dự phòng và điều trị được, trong đó
viêm gan B đã có vắc xin dự phòng; trường hợp bệnh nhân bị viêm gan C, vẫn có
thể chữa trị. Tuy nhiên, cũng theo WHO, vấn đề quan tâm ở đây là khoảng hơn 80%
người mắc bệnh viêm gan lại thiếu tiếp cận các dịch vụ phòng ngừa, xét nghiệm
và điều trị.
Việt Nam
cũng là một trong số các quốc gia đang chịu gánh nặng của bệnh viêm gan. Theo
báo cáo của Bộ Y tế ước tính tại Việt Nam có khoảng 7,8 triệu người mắc bệnh viêm gan B và hơn 1 triệu người mắc
viêm gan C. Tại lớp tập huấn “Hướng dẫn sàng lọc, chẩn đoán và điều trị viêm
gan virus” do Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương phối hợp với WHO tổ chức ở
thành phố Cần Thơ vào tháng 6 vừa qua, GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện
Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh viêm gan virus diễn biến âm thầm, gây
ra hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy
gan mạn, ung thư biểu mô tế bào gan. Trong số các bệnh ung thư phổ biến tại Việt
Nam, ung thư gan do viêm gan B và C chiếm đến 25%.
Theo GS.TS Nguyễn Văn Kính, tỷ lệ bệnh nhân đến bệnh viện,
cơ sở y tế để tiếp cận chẩn đoán, chăm sóc, điều trị rất thấp do bệnh viêm gan
B thường không có triệu chứng (chỉ khoảng 10% có biểu hiện lâm sàng), ở giai đoạn
cấp bệnh nhân có thể sốt nhẹ, mệt mỏi, vàng mắt, vàng da. Đặc biệt, với bệnh
viêm gan C lại càng khó chẩn đoán hơn vì gần như không có biểu hiện gì. Do đó,
bệnh cứ diễn biến âm ỉ, kéo dài trong nhiều năm, thậm chí 20-30 năm mới phát hiện
ra bệnh, lúc đó việc điều trị vô cùng khó khăn.
*Nên tiêm ngừa vắc xin viêm gan B cho trẻ
Ngày Viêm gan thế giới 2019, WHO đang kêu gọi các quốc gia
trên toàn cầu hãy nỗ lực đầu tư cho vấn đề loại trừ viêm gan, góp phần tiến tới
mục tiêu y tế trong các Mục tiêu Thiên niên kỷ 2030, tăng cường các hoạt động khuyến
khích mọi người có thể tiếp cận các dịch vụ phòng ngừa, xét nghiệm và điều trị
viêm gan. WHO khuyến cáo cộng đồng, người dân cần chú ý bảo vệ chống lại các
nguy cơ mắc bệnh viêm gan do máu không an toàn, tiêm không an toàn và dùng
chung dụng cụ tiêm chích ma túy. Ngoài ra, thực hiện tình dục an toàn, sử dụng
các biện pháp bảo vệ như bao cao su để giúp bảo vệ chống lại lây nhiễm.
WHO cũng nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc tiêm phòng cho
tất cả các trẻ em để chống lại bệnh viêm gan B. Vắc-xin viêm gan B là vắc-xin
tái tổ hợp, có chứa thành phần kháng nguyên bề mặt của vi-rút viêm gan B, nên
đưa vào cơ thể rất an toàn, được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Loại vắc xin
này nên được dùng càng sớm càng tốt sau khi sinh, tốt nhất là trong vòng 24 giờ.
Tại Việt Nam, tiêm vắc-xin viêm gan B sơ sinh trong vòng 24
giờ sau sinh được triển khai trong Chương trình tiêm chủng mở rộng thường xuyên
trên toàn quốc từ năm 2003 đến nay. Trong điều kiện việc xác định tình trạng
nhiễm vi-rút viêm gan B ở phụ nữ có thai trong cộng đồng chưa phổ biến thì tiêm
phòng vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi là biện pháp phòng
bệnh chủ động, hiệu quả cho từng trẻ và cả cộng đồng.