Là một trong 8 tỉnh/thành phố thực hiện Đề án xây dựng và
phát triển mô hình phòng khám Bác sĩ gia đình (BSGĐ) giai đoạn 2013 - 2020, TP
Cần Thơ đã thực hiện và xây dựng được 18 Trạm Y tế xã/phường hoạt động theo
nguyên lý y học gia đình (YHGĐ), 6 phòng khám BSGĐ tư nhân. Thực hiện mô hình
BSGĐ trong hệ thống y tế nhằm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, toàn
diện, liên tục; thuận lợi cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, góp phần giảm tải
bệnh viện.
* Theo dõi sức khỏe suốt đời, phát hiện sớm bệnh
Thực hiện mô hình BSGĐ, các cơ sở y tế sẽ quản lý sức khỏe
cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng theo nguyên lý YHGĐ; thực hiện chuyển tuyến
khám, chữa bệnh theo quy định chuyển tuyến YHGĐ; được thực hiện các dịch vụ kỹ
thuật tại nhà người bệnh, bao gồm: khám bệnh, kê đơn thuốc một số bệnh thông
thường; thực hiện một số thủ thuật như: thay băng, cắt chỉ, lấy mẫu máu, mẫu nước
tiểu để xét nghiệm, khí dung, tiêm, truyền dịch…; tham gia các dịch vụ chăm sóc
giảm nhẹ, chăm sóc cuối đời; tư vấn sức khỏe, sàng lọc, tầm soát phát hiện bệnh
sớm.
Bác sĩ gia đình tại Trạm Y tế phường Phước Thới, quận
Ô Môn khám cho người dân tại trạm.
Bà L.T.L. (52 tuổi, ngụ khu vực Bình Phước, phường Phước Thới,
quận Ô Môn) đến khám và được lập sổ quản lý sức khỏe tại Trạm Y tế phường Phước
Thới, cho biết bà rất vui mừng khi được các BSGĐ lập sổ quản lý sức khỏe điện tử
suốt đời. Tuy hai vợ chồng bà L. đều có mua BHYT nhưng ông L. rất ít khi đi
khám bệnh hay tầm soát. Cách đây hai tháng, ông khó thở, mệt nhiều, đưa đi bệnh
viện khám thì phát hiện ung thư phổi giai đoạn cuối. Bà L. tiếc nuối: “Phải chi
tôi kêu ổng đi khám bệnh, theo dõi sức khỏe thường xuyên biết đâu sẽ phát hiện
bệnh sớm hơn”.
Tại TP Cần Thơ, 18 Trạm Y tế xã/phường/thị trấn tại 9 quận/huyện
triển khai thực hiện thí điểm mô hình BSGĐ đang tiến hành khám sàng lọc, phân
loại quản lý sức khỏe người dân. Có 06 phòng khám BSGĐ tư nhân; trong đó, có 05
phòng khám tư nhân trực thuộc Sở Y tế quản lý, 01 phòng khám thuộc Bệnh viện
Trường Đại học Y Dược Cần Thơ. Tính đến ngày 15/11/2017, tổng số người dân được
khám lập hồ sơ quản lý sức khỏe là 117.350 người. Trong đó, có 27.230 trẻ em dưới
6 tuổi; 59.094 học sinh tiểu học, THCS, THPT; 20.950 người cao tuổi, hưu trí từ
60 - 79 tuổi và người cao tuổi, hưu trí từ 80 tuổi trở lên là 10.076 người.
Cán bộ y tế Trạm Y tế phường Thới Hòa, quận Ô Môn khám
cho học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Du theo nguyên lý YHGĐ.
Bác sĩ Huỳnh Thị Tám, Trưởng Trạm Y tế Phường Tân Phú, quận
Cái Răng cho biết: Thông qua việc lập hồ sơ quản lý sức
khỏe, quản lý sức khỏe theo bệnh án BSGĐ sẽ giúp việc phân loại mô hình bệnh tật
tại địa phương, nắm rõ lịch sử bệnh lý của từng hộ gia đình và cá nhân. Do đó, BSGĐ
sẽ chủ động trong việc nhắc nhở người dân đến khám theo lịch hẹn; kịp thời phát
hiện các tình trạng bệnh nặng ở một số đối tượng được phân loại nguy cơ. Trường
hợp bệnh nhân mắc các bệnh lý cần được điều trị chuyên sâu, BSGĐ sẽ hướng dẫn bệnh
nhân đi đúng tuyến. Sau khi khám, hồ sơ bệnh nhân sẽ được lưu trên bệnh án điện
tử, giúp tiết kiệm thời gian cho những lần khám sau.
* Tiếp tục mở rộng mô hình phòng khám BSGĐ
Theo BS.CKI Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ
Y, Sở Y tế TP Cần Thơ: Khi mô hình phòng khám BSGÐ hoạt động có hiệu quả sẽ góp
phần nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh ban đầu, giúp người dân được
chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục và phòng bệnh chủ động. Hoạt động BSGÐ sẽ
giảm bớt gánh nặng thời gian, công việc cho các bác sĩ chuyên khoa liên quan và
tiết kiệm được chi phí nằm viện, kinh phí BHYT, mang lại hiệu quả kinh tế cho
người bệnh; tăng sự phối hợp điều trị giữa người bệnh và nhân viên y tế, giảm bức
xúc của xã hội. Với tình trạng dịch bệnh ở TP Cần Thơ tăng cao, đan xen giữa
các bệnh lây nhiễm với các bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích, nhu cầu
khám, chữa bệnh của người dân ngày càng cao, các bệnh viện chưa đáp ứng kịp thì
mô hình BSGÐ rất phù hợp, cần được nhân rộng.
Tính đến tháng 12/2017, toàn ngành có 79 bác sĩ YHGĐ; trong
đó, 13 bác sĩ chuyên khoa I và 66 bác sĩ đa khoa học định hướng YHGĐ. Mỗi Trạm
Y tế xã/phường bình quân từ 7-10 người, với đủ chức danh như: bác sĩ, y sĩ, dược
sỹ trung học, hộ sinh trung học, điều dưỡng trung học. Theo kế hoạch hàng năm,
ngành Y tế sẽ cử đi đào tạo từ 2-4 bác sĩ chuyên khoa I về YHGĐ nhằm đảm bảo
triển khai thực hiện mô hình BSGĐ tại các Trạm Y tế xã/phường/thị trấn; Tổ chức
tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn cho các bác sĩ, nhân viên y tế Trạm Y tế
xã thực hiện phòng khám BSGĐ nhằm cập nhật kiến thức chuyên môn, quản lý bệnh
nhân, nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh. Ngành đã triển khai Hướng dẫn
chuyên môn khám, chữa bệnh tại Trạm Y tế xã/phường theo Quyết định số 2919/QĐ-BYT
ngày 6/8/2014 của Bộ Y tế; Đảm bảo liên thông hồ sơ bệnh án, phác đồ điều trị
giữa các Trạm Y tế thực hiện hoạt động phòng khám BSGĐ, giữa tuyến trên với tuyến
dưới nhằm quản lý tốt bệnh nhân và nâng cao kiến thức chăm sóc điều trị người bệnh.
Tăng cường quan tâm, chỉ đạo 18 Trạm Y tế triển khai thực hiện phòng khám BSGĐ
lập hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, làm tiền
đề phát triển nhân rộng toàn thành phố.
Tuy nhiên, sau 2 năm triển khai Đề án thí điểm mô hình BSGĐ,
khó khăn chủ yếu tập trung tại phòng khám BSGĐ của các Trạm Y tế do năng lực
khám, chữa bệnh của Trạm Y tế xã/phường chưa phù hợp với yêu cầu của mô hình
phòng khám BSGĐ. Mỗi Trạm Y tế phải quản lý hồ sơ sức khỏe cho từ 7.000 - 22.000 dân, không đủ nhân sự phục vụ
công tác tại phòng khám BSGĐ do tập trung vào công tác phòng dịch, tiêm chủng,
các chương trình sức khỏe và những hoạt động khác của địa phương; chưa thu hút
được bệnh nhân do người dân chưa hiểu và chưa tin vào BSGĐ; không có kinh phí
thực hiện lập hồ sơ, khám, quản lý sức khỏe cho người dân.
Năm 2018, TP Cần Thơ tiếp tục triển khai phòng khám BSGĐ tại
27 trạm y tế và đạt tỷ lệ 90% vào năm 2020. Mở rộng mô hình BSGĐ đến các phòng
khám thuộc bệnh viện quận/huyện và hoàn chỉnh phương thức hoạt động của BSGĐ. Ngành
Y tế tiếp tục rà soát lại cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, nhân lực, danh mục
kỹ thuật đối với các trạm y tế xã/phường/thị trấn. Ngành cũng bố trí nhân lực để
các cơ sở y tế có đủ điều kiện cung cấp gói dịch vụ y tế cơ bản; tiếp tục tuyên
truyền nhằm giúp cho người dân hiểu rõ hơn về mục đích, ý nghĩa, nhiệm vụ của
BSGĐ; tạo mối quan hệ lâu dài và bền vững với người bệnh.
Vận động xã hội hóa mua sắm trang thiết bị cho các trạm Y tế
Kể từ năm 2011, hàng năm, Sở Y tế đều phát động Lễ đi bộ
“Ngành y tế TP Cần Thơ hướng về y tế cơ sở” vào dịp Kỷ niệm ngày Thầy thuốc Việt
Nam 27/2, nhằm tuyên truyền, vận động mọi người đóng góp quỹ để mua trang thiết
bị cho các trạm y tế có nhu cầu, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho tuyến y
tế cơ sở. Sau 6 năm tổ chức, hoạt động ý nghĩa này đã vận động được gần 8,9 tỷ
đồng và nhiều trang thiết bị y tế do các tổ chức, cá nhân trong và ngoài thành
phố ủng hộ, đóng góp.
Riêng năm 2017, Sở Y tế đã vận động được 1,9 tỷ đồng, mua nồi
hấp tiệt trùng, máy đo đường huyết, máy siêu âm trắng đen, đèn hồng ngoại chân
cao, bộ hồi sức sơ sinh, máy vi tính, loa truyền thông di động và một số hiện vật,
trang thiết bị y tế khác… đã cấp cho các Trạm Y tế có nhu cầu. Hiện nay, có
85/85 Trạm Y tế trên toàn thành phố có máy thử đường huyết mao mạch; 85/85 Trạm
Y tế được trang bị bộ máy vi tính phục vụ cho công tác khám chữa bệnh BHYT; 26/85
Trạm Y tế có máy siêu âm. Đây là những nỗ lực của Ngành Y tế TP Cần Thơ nhằm đảm
bảo người dân nông thôn được tiếp cận dịch vụ y tế với chi phí thấp và chất lượng. |